Veel gemeenten betalen te weinig voor thuiszorg
Slechts een op de vijf gemeenten betaalt een goed tarief aan thuiszorgorganisaties. Die komen in de problemen.
Een kaart met veel roodgekleurde vakken, dat beeld verschijnt na een onderzoek naar de tarieven in de thuiszorg. Rood staat voor de gemeenten die te weinig betalen voor hulp in de huishouding. En dat terwijl vorig jaar de toenmalig staatssecretaris van volksgezondheid, Martin van Rijn, de gemeenten oplegde dat zij een reële prijs moeten betalen aan thuiszorgorganisaties.
De kaart is een initiatief van brancheorganisatie BTN. Die vroeg haar leden of gemeenten hun voldoende betalen om de kosten te dekken en eventueel wat winst te kunnen maken. In 56 gemeenten bleek dat het geval, 53 gemeenten betalen net genoeg om uit de kosten te komen en 178 gemeenten betalen tarieven die te laag zijn, waardoor de bedrijven verlies draaien.
Wat daarvan de gevolgen zijn, was vorige week nog te zien toen thuiszorgorganisatie Vérian in Apeldoorn, waar 1100 mensen werken, failliet ging. Vérian komt daarmee op een lange lijst thuiszorgorganisaties die sinds 2015 omvielen. In dat jaar voerde het kabinet de decentralisatie door en kregen gemeenten meer verantwoordelijkheden voor de zorg.
Reëel tarief
Van Rijn sprak vorig jaar over een reëel tarief, niet over een specifiek bedrag. Hoe hoog een reëel tarief is, hangt af aan wie je het vraagt. “Bij een reëel tarief houdt de gemeente rekening met loonkosten, sociale premies, winstmarges en andere kosten”, zegt BTN-bestuurder Hans Buijing. “Stel dat je overhead 10 procent is van de totale kosten, dan zegt de gemeente: wij vinden 6 wel voldoende. Heb je een ziekteverzuim van 4 procent, dan wil de gemeente dat je hooguit met 2 procent rekent.”
Een vast bedrag is er dus niet, al geldt in de sector 25 euro per uur als het minimale bedrag waarvoor organisaties uit de kosten kunnen komen en een kleine winst kunnen boeken. Nijmegen is een van de gemeenten die minder betaalt. Dat tarief dateert van 2016, dus nog voordat Van Rijn zijn maatregel oplegde, laat een woordvoerder weten. Volgens hem is Nijmegen om die reden nog niet verplicht het reële loon te betalen.
Het is een verdediging die meer gemeenten voeren. Formeel klopt deze, maar volgens Buijing moesten gemeenten zich voor de Van Rijn-maatregel al houden aan de toen geldende cao voor de thuiszorg. Dat gebeurde niet. Juist daarom greep Van Rijn naar een zogeheten Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB).
Nieuwe cao
De kaart van BTN krijgt in oktober een update. Dan zouden de groene vakken weleens geel kunnen zijn en de gele rood, denkt Buijing. Dat heeft te maken met de nieuwe cao die in oktober ingaat. De thuiszorgmedewerkers krijgen er 4 procent bij. Een goede zaak gezien de krapte op de arbeidsmarkt, vindt BTN, maar hoe kunnen de organisaties dat betalen?
Als gemeenten hun tarieven niet verhogen, zullen thuiszorgorganisaties stoppen, vreest Buijing. In Noord-Brabant houdt Zuidzorg het al voor gezien omdat zij de huishoudelijke hulp niet kostendekkend kunnen krijgen.
Buijing hoopt nu op de nieuwe colleges die zich in de gemeenten warmdraaien en op het ministerie van volksgezondheid. “Zij hebben de AMvB ingevoerd, laat dan maar zien dat deze regeling ergens voor staat.”
